Харилцаа
Саяхныг хүртэл харилцааны сэтгэл судлалаар харилцааг зөвхөн хэн нэгэнд мэдээлэл хүргэх, дамжуулахүйл явцыг онцлон тэмдэглэсээр иржээ. • Гэвч харилцаа нь: Зөвхөн мэдээлэл дамжуулах төдий биш харин бүлэг хамт олны амьдралын гүнд хүмүүс бие биетэйгээ харилцан үйлчлэх, үзэл бодол, итгэл үнэмшил, хандлагаа солилцох, өөрөөр хэлбэл, тогтсон хандлагыг төлөвшүүлэх, нийгэм-түүхийн туршлагыг эзэмших үйл явцыг харилцаа гэнэ.
Харилцааны зорилго
• Хэлхээ холбоо тогтоох
• Мэдээлэх, мэдээлэл солилцох
• Хамтын үйлийг зохион байгуулах
• Бие хүнийг таних
• Үг хэл, нүүр царай, үйл хөдлөлийн тусламжтай бодол саналаа илэрхийлэх
• Зөв зохистой харилцан ойлголцох
• Бие хүний чанарыг төлөвшүүлэх, хүмүүжүүлэх
Харилцаа нь хамтын үйл ажиллагааны эрэлт хэрэгцээнээс урган гарч байгаа, хүмүүсийн хооронд холбоо хэлхээ тогтоож, түүнийгээ цаашид хөгжүүлэхэд чиглэгдсэн олон талт үйл явц юм.
Харилцааны ангиллаар нь үгэн, үгэн бус харилцаа гэж 2 ангилдаг. Үгэн харилцаа нь: Товч бөгөөд тодорхой, салаа утгагүй, оновчтой, дүрмийн алдаагүй, боловсон байдлаар илэрхийлэгддэг, хандсан байх
Харилцааны орон зай
1-т Дотно харилцааны орон зай: /0-48 см/ Энэ орон зайнаас ихэнхдээ их дотно буюу сайн танил хүмүүс харилцдаг байна.
2-т Бие хүн хоорондын харилцааны орон зайн байрлал: / 50-120 см/ Ердийн танил хүмүүс эсвэл нэг дор ажилладаг хүмүүс гол төлөв ийм зайнаас харилцана. Хүмүүсийн хоорондын ажил хэрэгч харилцаа ихэвчлэн мөн энэ зайнаас явагддаг байна.
3-т Нийгмийн харилцааны орон зай: /120-400 см/ Ийм зайд хүмүүсийн хамтын ажил, амьдрал явагдаж, нэг нь нөгөөдөө саад болохгүйгээр ойролцоо байдалд ажиллах боломжтой.
4-т Олон нийтийн харилцааны орон зай:/ 400-750 см/
Олон нийтийн харилцааны нөхцөлд хүмүүс гол төлөв дуугаа ердийнхөөс арай өндөрсгөж, үг хэллэгээ оновчтой сонгож товч тодорхой ярьж харилцана.
Харилцааны хэв шинж
Захиран тушаах: Шууд захирсан, санаа бодлоо тулгасан, түүнийг шүүмжилсэн шинжтэй. Давуу тал – эмх цэгц, сахилга баттай, зохион байгуулалттай, ажил хэрэгч, сөрөг тал – эв нэгдэл задрах, идэвх санаачлагыг боогдуулах,
Ажил хэрэгч: Удирдах ба удирдуулах ёсны хэм хэмжээнд тулгуурласан харилцаа
Овжин аргацаах: Санал зөрчилдөж байгаа харилцааг эв эеээр шийдэж байгаа харилцаа. Далд хүсэл зорилгодоо хүрэхийн тулд чухалчилдаг. Хуурамч, өнгөц харилцаа гэж үздэг.
Үл ойшоосон харилцаа: Өөртөө итгэх итгэлийг унтраах, бүтээлч байдал сулрах, хүмүүсийг хүйтэн хандлагад оруулдаг
Хүмүүнлэг: Ижил тэгш оролцох, санал бодлоо чөлөөтэй илэрхийлэх шүүн хэлэлцэх, хүний хувийн онцлогийг харгалзан үзэх боломжтой.
Үл ойшоосон харилцаа: Өөртөө итгэх итгэлийг унтраах, бүтээлч байдал сулрах, хүмүүсийг хүйтэн хандлагад оруулдаг
Саяхныг хүртэл харилцааны сэтгэл судлалаар харилцааг зөвхөн хэн нэгэнд мэдээлэл хүргэх, дамжуулахүйл явцыг онцлон тэмдэглэсээр иржээ. • Гэвч харилцаа нь: Зөвхөн мэдээлэл дамжуулах төдий биш харин бүлэг хамт олны амьдралын гүнд хүмүүс бие биетэйгээ харилцан үйлчлэх, үзэл бодол, итгэл үнэмшил, хандлагаа солилцох, өөрөөр хэлбэл, тогтсон хандлагыг төлөвшүүлэх, нийгэм-түүхийн туршлагыг эзэмших үйл явцыг харилцаа гэнэ.
Харилцааны зорилго
• Хэлхээ холбоо тогтоох
• Мэдээлэх, мэдээлэл солилцох
• Хамтын үйлийг зохион байгуулах
• Бие хүнийг таних
• Үг хэл, нүүр царай, үйл хөдлөлийн тусламжтай бодол саналаа илэрхийлэх
• Зөв зохистой харилцан ойлголцох
• Бие хүний чанарыг төлөвшүүлэх, хүмүүжүүлэх
Харилцаа нь хамтын үйл ажиллагааны эрэлт хэрэгцээнээс урган гарч байгаа, хүмүүсийн хооронд холбоо хэлхээ тогтоож, түүнийгээ цаашид хөгжүүлэхэд чиглэгдсэн олон талт үйл явц юм.
| Ажлын үр дүнгийн 20—30% нь мэргэжлийн мэдлэг, ур чадвараас, үлдсэн 70—80% нь харилцах эв дүй, ур чадвараас шалтгаалдаг. | Хүн унтахаас бусад цагийнхаа 75%—ийг бусадтай харилцаж өнгөрүүлдэг ба энэ харилцааныхаа 30%—ийг бусадтай ярих, 45%—ийг бусдыг сонсож өнгөрүүлдэг байна. | Харилцаанд хэрэглэдэг үг хэлний нөлөө 10%, дуу авианы өнгө 30%, биеийн хэлний нөлөө 60% байдаг байна. |
Харилцааны ангиллаар нь үгэн, үгэн бус харилцаа гэж 2 ангилдаг. Үгэн харилцаа нь: Товч бөгөөд тодорхой, салаа утгагүй, оновчтой, дүрмийн алдаагүй, боловсон байдлаар илэрхийлэгддэг, хандсан байх
Харилцааны орон зай
1-т Дотно харилцааны орон зай: /0-48 см/ Энэ орон зайнаас ихэнхдээ их дотно буюу сайн танил хүмүүс харилцдаг байна.
2-т Бие хүн хоорондын харилцааны орон зайн байрлал: / 50-120 см/ Ердийн танил хүмүүс эсвэл нэг дор ажилладаг хүмүүс гол төлөв ийм зайнаас харилцана. Хүмүүсийн хоорондын ажил хэрэгч харилцаа ихэвчлэн мөн энэ зайнаас явагддаг байна.
3-т Нийгмийн харилцааны орон зай: /120-400 см/ Ийм зайд хүмүүсийн хамтын ажил, амьдрал явагдаж, нэг нь нөгөөдөө саад болохгүйгээр ойролцоо байдалд ажиллах боломжтой.
4-т Олон нийтийн харилцааны орон зай:/ 400-750 см/
Олон нийтийн харилцааны нөхцөлд хүмүүс гол төлөв дуугаа ердийнхөөс арай өндөрсгөж, үг хэллэгээ оновчтой сонгож товч тодорхой ярьж харилцана.
Харилцааны хэв шинж
Захиран тушаах: Шууд захирсан, санаа бодлоо тулгасан, түүнийг шүүмжилсэн шинжтэй. Давуу тал – эмх цэгц, сахилга баттай, зохион байгуулалттай, ажил хэрэгч, сөрөг тал – эв нэгдэл задрах, идэвх санаачлагыг боогдуулах,
Ажил хэрэгч: Удирдах ба удирдуулах ёсны хэм хэмжээнд тулгуурласан харилцаа
Овжин аргацаах: Санал зөрчилдөж байгаа харилцааг эв эеээр шийдэж байгаа харилцаа. Далд хүсэл зорилгодоо хүрэхийн тулд чухалчилдаг. Хуурамч, өнгөц харилцаа гэж үздэг.
Үл ойшоосон харилцаа: Өөртөө итгэх итгэлийг унтраах, бүтээлч байдал сулрах, хүмүүсийг хүйтэн хандлагад оруулдаг
Хүмүүнлэг: Ижил тэгш оролцох, санал бодлоо чөлөөтэй илэрхийлэх шүүн хэлэлцэх, хүний хувийн онцлогийг харгалзан үзэх боломжтой.
Үл ойшоосон харилцаа: Өөртөө итгэх итгэлийг унтраах, бүтээлч байдал сулрах, хүмүүсийг хүйтэн хандлагад оруулдаг
